De stadsfilosoof wikt… Over goede voornemens

De beste wensen voor 2016 – u heeft ze de afgelopen dagen vast geregeld ontvangen. “Maar waar gaat het dan om? Over wat het komende jaar jou te bieden heeft, of over wat jij zelf kunt bieden?”, vraagt Bahorie. “Wat kun je doen om er het beste van te maken? Het goede nieuws: je bent hiervoor niet afhankelijk van anderen, alleen van jezelf. Je staat helemaal tot jouw beschikking om van 2016 iets moois te maken.”

GEEN GARANTIE

Leuk hoor, om mensen terug te werpen op zichzelf, maar wat hebben ze eraan? “Elke mogelijkheid om te werken aan een gunstiger versie van jezelf is een kans. Een betere jij creëert een betere wereld en in een betere wereld is het beter leven. Je bent een constante stroom van ervaringen, maar alles wat je denkt en voelt en doet en wilt, wordt ingekleurd door eerdere ervaringen. En die leiden tot ingesleten patronen – gebeurt zus, dan reageer je automatisch zo. Deze patronen hadden in het verleden een functie en hielpen je verder, maar zoals bekend: resultaten in het verleden geven geen garantie voor de toekomst. Je ontmoet die ene collega en prompt stijgt je irritatieniveau – ingesleten patroon. Niet handig. ’s Avonds, als je tijdens het tanden poetsen in de spiegel kijkt en de dag nog eens doorneemt: ben je dan tevreden over wat jíj die dag hebt gedaan en over hóe jij die dag hebt ervaren?”

IS OF MOET ZIJN

En als je niet tevreden bent? “Niet tevreden: gefeliciteerd! Tenminste, als je niet wegkijkt, maar die onvrede juist gebruikt als brandstof om te veranderen. Door de situatie onder ogen te zien zoals die is en dit te aanvaarden, kun je loslaten en er het beste van gaan maken. Als je er daarentegen voor kiest om te leven in een stad waarvan je vindt dat die anders of beter zou moeten zijn, met Delftenaren van wie je vindt dat ze anders of beter zouden moeten zijn, met een stadsbestuur waarvan je je vindt dat het anders of beter zou moeten functioneren, tja, leid je een ander leven. Je legt het vermogen tot verandering of verbetering buiten jezelf en maakt jezelf afhankelijk. Delft wordt dan een heel andere ervaring. Het is echt zo: verbeter de wereld, begin bij jezelf.”

CONCREET

Okay. Maar nu concreet: hoe heeft dit geleid tot een betere versie van de stadsfilosoof? “Ik snap het, practise what you preach. Inderdaad, afgelopen jaarwisseling besefte ik: als stadsfilosoof word ik steeds actiever op bijeenkomsten, geef lezingen, schrijf columns. Maar sinds mijn open spreekuur is vervallen, is de afstand met individuele Delftenaren groter geworden. Dat gaf onvrede; ik ben er voor héél Delft. Die onvrede accepteerde ik als brandstof voor verandering en ik besloot me zonder drempels beschikbaar te blijven stellen. Daarom houd ik vanaf 3 maart weer open spreekuur in een nieuw onderkomen: café Verderop, bij De VAK aan de Westvest, elke donderdag van tien tot half twaalf. En ik ga ook laagdrempelige filosofieworkshops geven, liefst gratis, anders tegen een minimale onkostenvergoeding. Daar kan ik wel wat helpende handen bij gebruiken – van zaaleigenaren tot vrijwilligers die willen meewerken. Dus wil je helpen om Delftenaren in 2016 veel filosofie te bieden en bijdragen aan wijsheid in de stad: je bent méér dan welkom!”

 

 

Kijk voor actuele informatie en activiteiten van de Stadsfilosoof Delft op zijnwebsite en op Facebook.

De stadsfilosoof wikt… Is Lichtjesavond typisch Delfts?

Nog een kleine week en het is weer Lichtjesavond. Op dinsdag 8 december wordt voor de achttiende keer het licht gedoofd, om daarna volop los te barsten. Maar is dat typisch Delfts? “Nee hoor,” zegt Hubertus Bahorie, “een lichtfeest vieren is van alle tijden en culturen. Je komt het tegen op de hele planeet. Neem de Hindoestanen: zij vieren het feest Divali. Wanneer het donker wordt, zetten de mensen overal kaarsjes in en om hun huis. Het fenomeen licht spreekt nu eenmaal tot onze verbeelding: niet alleen omdat we bang zijn voor het donker, maar ook omdat we licht gewoon mooi vinden.”

OVERLEVEN

Van oudsher heeft een lichtfeest ook een sociale functie, vertelt de stadsfilosoof. “Vroeger, in de wintermaanden, zaten mensen maandenlang op elkaar, schuilend tegen de elementen. Een feest met vreugdevuren was dan zeer welkom om de lange winter door te komen. Het vuur was een metafoor voor lichtpuntjes in moeilijke tijden. Mensen staken – en steken nog altijd – het vuur niet alleen aan om te overleven, om veilig te zijn. Ze doen het ook om elkaar te kunnen zien, zich te warmen, erop te koken.”

MEDAILLE

Door de eeuwen heen zijn mensen op uiteenlopende manieren omgegaan met de natuurkrachten, zoals licht en donker. “Bij de Sjamaanse culturen zie je dat ze hun relatie met natuurkrachten behouden hebben. Zij vinden donker misschien ook wel ‘eng’, maar ze zien het ook als iets dat nodig is om jezelf te overwinnen. In het Oosten zijn licht en donker twee kanten van één medaille, als Yin en Yang: je moet met beide een relatie aangaan. Wij in het Westen poetsen het donker liever weg, uit angst voor onze eigen donkere kant. We zijn bang voor straf en vluchten weg voor dat deel in onszelf.”

COMPASSIE

En als je de geestelijke waarde van het licht vergeet, blijft er alleen een maand over die wordt geregeerd door het krijgen van cadeautjes. “Ga maar eens kijken welke taferelen zich soms in speelgoedwinkels afspelen… Terwijl deze tijd van oudsher juist een route is naar het licht. Naar hoop, vreugde, inspiratie. December is een reminder om banden te bevestigen en irritaties uit te praten, in plaats van ze te onderdrukken of uit te vechten. Júist het idee van licht kan ons helpen onszelf te verheffen, om compassie te laten ontstaan in plaats van irritatie.”

TENEN

Daarom pleit de stadsfilosoof ervoor deze Lichtjesavond op de oorspronkelijke manier te beleven. “We kunnen ons 8 december volledig richten op kraampjes en bandjes, maar dan missen we the point. Je bent niet alleen. Dus als er in de drukte iemand op je tenen gaat staan, probeer dan vanuit compassie en respectvol te reageren. Pick up the light / be with the light / create with the light! Je zult zien: dan gebeurt er op zo’n avond iets heel anders. We worden weer een gemeenschap. Dat is de werkelijke waarde van een lichtjesfeest.

Iemand moet die compassie weer in onze wereld brengen. Waarom niet jij?”

 

 

Kijk voor actuele informatie en activiteiten van de Stadsfilosoof Delft op zijnwebsite en op Facebook.

De stadsfilosoof wikt… Brengt technologie ons altijd vooruit?

Delft geniet wereldfaam als het gaat om technologische kennis en innovatie – menig vinding zag en ziet hier het licht. Maar brengt technologische innovatie ons alleen maar voordeel? Volgens stadsfilosoof Hubertus Bahorie is er nog iets anders nodig. Zijn stelling is: willen we de wereld écht vooruit helpen, dan moeten we beter gaan kijken naar onze drijfveren.

AFHANKELIJK

“Het is geen nieuwe gedachte, zegt Bahorie: “De 18e-eeuwse filosoof Jean Jacques Rousseau sprak al over de keerzijde van wetenschap en techniek. Mensen waren van individuen die in hun natuurlijk omgeving leefden, veranderd in wezens die in grote groepen samenleefden. Daardoor ontstond voedselschaarste; en als het echt nodig is, worden mensen creatief. Er kwamen technologische oplossingen, zoals de ploeg. Men werd van die techniek afhankelijk; ging zichzelf vergelijken met anderen. Dat leidde tot machtsverschillen, jaloezie, egoïsme.”

NEUTRAAL

Volgens Bahorie is de afhankelijkheid van techniek alleen nog maar groter geworden. “Zonder techniek kunnen we niet meer overleven. En moet het tóch, bijvoorbeeld bij een ramp, dan valt onze beschaving gemakkelijk weg en wordt het een strijd om te overleven.” Wat is dan de oplossing? “De inspanningen die we steken in technologie moeten we ook steken in onze innerlijke ontwikkeling. Technologie op zichzelf is neutraal; waar het om gaat, is hoe wij het gebruiken.”

STRUISVOGELS

En geld verdienen is dan de slechtst mogelijke drijfveer, aldus de stadsfilosoof. “Onlangs verdronk de Delftse poolreiziger Mark Cornelissen tijdens zijn onderzoek in het noordpoolgebied. Dat hij door het ijs zakte, is een direct gevolg van de klimaatverandering. Al decennia weten we dat onze manier van leven een negatieve invloed heeft op het ecosysteem. Maar we lijken wel struisvogels met onze kop in het zand! Onze vermogens kunnen we beter aanspreken om te zorgen dat we het leven voor onszelf niet onmogelijk maken. Het is hoog tijd om na te denken over het morele gehalte van techniekgebruik.”

EINSTEIN

Recentelijk toonden natuurkundigen van de TU Delft aan dat Einstein ongelijk had met zijn theorie over oorzaak en gevolg. “Het ligt veel gecompliceerder dan hij en wij dachten. Het moet ons nederig stemmen dat we de gevolgen van wat we doen nauwelijks kunnen bevatten – en daar moeten we verantwoordelijkheid voor nemen. Ook als individu ben je nooit zomaar een beetje oorzaak; ons gedrag heeft veel meer impact dan we denken. Alles wat je doet, je houding, je oordelen, je non-verbale gedrag – het heeft invloed.”

PARASIET

Wat een oplossing voor onze aarde in de weg zit, is het taboe op fouten maken, stelt Bahorie. “Want fouten maken kost geld. We proberen ze te voorkomen en als we ze tóch maken, moffelen we dat liever weg – om vervolgens dezelfde fouten te maken. Maar wat hebben we aan geld verdienen als we  straks geen adem meer kunnen halen? Beter kunnen we erkennen dat we geen pasklare antwoorden hebben en heel veel kleine experimenten doen. Dan maak je onvermijdelijk ook fouten. Leer ervan! We moeten elkaar daarbij niet als concurrent zien, maar samenwerken en elkaar optillen. We gedragen ons als een parasiet voor deze planeet. We beschouwen onszelf als superieur, maar op veel gebieden kunnen we nog een hoop leren van dieren. Hoe bijvoorbeeld te leven in harmonie met de natuur?”

 

Kijk voor meer informatie en de komende activiteiten van Hubertus Bahorie op zijn website en Facebook-pagina.

Stadsfilosoof bij Delft Centraal: vrijdag 25 september 2015

OVERWEGING NR 4 – VRIJHEID VAN MENINGSUITING – 25-9-2015

Deze keer een column uit ‘de oude doos’, eerder verschenen in de rubriek ‘Delft Denkt!’ van de Delftse Post

 

unnamed (2)

WEKELIJKS GESPROKEN COLUMN VAN STADSFILOSOOF BIJ DELFT CENTRAAL
De gesproken  columns zijn te horen bij Delft Centraal op vrijdagen in de ochtend tussen 11.00 – 11.15 u (live) en in de avond tussen 18.00 – 18.15 uur (herhaling). U hoort de presentatie van een actueel thema in het licht van een filosofisch perspectief. Zoals gebruikelijk is bij filosofen roept de column vragen op die in het maatschappelijk debat vaak niet gesteld worden. Delft denkt? U bent van harte uitgenodigd om te reageren via info@stadsfilosoof.nl

TED-like-talk Hubertus Bahorie op Kick-off 22 september

Op dinsdag 22 september was er een voorlichtingsavond, de zogenaamde Kick-off in het gebouw van IPSE aan de Paardenmarkt. De organisatie ging in op vragen als ‘Hoe organiseer je een tafel?’. Hubertus Bahorie, de stadsfilosoof, startte met een inspirerende TED-like-talk: “Hoe kunnen we een economie van de aandacht opstarten? Aandacht is gevuld met oordelen. Door de oordelen horen we amper iets van de ander. Dit is de diagnose. De oplossing is de Dag van de Dialoog. Het is de moed hebben om je open te stellen.” (Let op, de link naar de talk brengt je – om technische redenen – naar een andere website.)

De stadsfilosoof wikt… Bruggen bouwen

Er gapen kloven – tussen generaties, religies of politieke overtuigingen. En een stadsfilosoof heeft tot taak te helpen met bruggen bouwen, vindt Hubertus Bahorie. Wie bouwt mee op 2 oktober?

2 oktober is om meerdere redenen een bijzondere datum voor Bahorie. “Het is de geboortedag van Mahatma Gandhi. Het is de internationale Dag van de Geweldloosheid. Vorig jaar ben ik op 2 oktober begonnen als stadsfilosoof. En dit jaar gaan we op 2 oktober in Delft geschiedenis schrijven. Door bruggen te bouwen tussen mensen die moslim zijn en mensen die geen moslim zijn.”

Ervaringen delen
Bruggen bouwen? Elders in Europa worden juist hekken gebouwd en grenzen gesloten. “Dat kan gebeuren wanneer we niet uitgaan van mensen, maar van labels die we aan mensen hangen. Niets nieuws. De Hoekse en Kabeljouwse twisten – omdat gelabeld werd. De Beeldenstorm – omdat gelabeld werd. We doen het nog steeds, terwijl ontlabelen juist voor de verlichting kan zorgen waarnaar we op zoek zijn. Natuurlijk, we ervaren moeilijkheden, zorgen en angsten. Laten we ook deze ervaringen delen met elkaar.”

Beeldenstorm
Goed, angst delen – bijvoorbeeld de angst voor een intolerante islam. “Ja, ook binnen de islam woedt een Beeldenstorm”, zegt Bahorie. “Jij bent niet de enige die daar bang voor is, er is een hele vluchtelingenstroom op gang gekomen, mensen die voor hun leven vrezen, zoals de Hugenoten in een ver verleden voor hun leven vreesden en op de vlucht sloegen. Zij ervaren dat hun geloof ‘gekaapt’ wordt, en wordt gebruikt om de belangen van anderen te dienen. Die angst delen we dus. En dan is het goed om die uit te spreken. Graag nodig ik je uit om op 2 oktober jouw persóónlijke verhaal te vertellen en om te luisteren naar de persoonlijke verhalen van anderen.”

Eigen bron
Waarom vind jij de islam waardevol? Hoe is het om moslim te zijn? Op welke manier maakt de islam jou tot een beter mens? “Met deze vragen worden Delftenaren die moslim zijn, op 2 oktober uitgenodigd hún verhaal te vertellen. Niet om te getuigen wat Mohammed heeft gedaan of wat er in de koran staat geschreven, maar om van mens tot mens eigen belevingen te delen – onder het motto: verwijs niet naar andere bronnen, maar put uit eigen ervaring. En ook jij (als niet-moslim) bent welkom om te delen wat jóu tot een beter mens maakt. Eén van de gasten die daarover zijn verhaal zal vertellen, is Jonas Slaats, auteur van Soefi’s, Punkers en Poëten. Hij heeft zich als christen ondergedompeld in de islam. Hij zal vertellen hoe hij dat heeft ervaren en waarom hij zich daardoor een beter mens is gaan voelen. Door naar elkaar te luisteren, is er een connectie mogelijk voorbij de verschillen en kun je je verwonderen over de brug die je samen bouwt.”

Verwonderen
Over verwonderen gesproken: een jaar stadsfilosoof zijn heeft Bahorie veel verwondering gebracht. “Mijn doel een jaar geleden was om Delft in verwondering te brengen. Maar de Delftenaren hebben juist míj in verwondering gebracht. Ik heb me verwonderd over hoe sterk de behoefte aan verbondenheid zich heeft gemanifesteerd. Over hoe mensen reageren als ze ervaren dat verbinding ze ook echt verder brengt. Over de bereidheid om belangeloos wat voor een ander te doen. Of om bruggen te bouwen. En die verwondering maakt Delft tot een nog mooiere stad dan een jaar geleden.”

Vrijdag 2 oktober 2015: Ga de ontmoeting aan – bijeenkomst van Bruggen Bouwen Delft. Aanvang 20.00 uur, inloop vanaf 19.30 uur, in de Al-Ansaar Moskee aan de Vulcanusweg 265a. Aanmelden: mail bruggenbouwendelft@xs4all.nl of bel 015-257 10 61.
Kijk voor de komende activiteiten van Hubertus Bahorie op zijn website en Facebook-pagina.

Bruggen Bouwen Delft nodigt u uit voor: een avond rondom islam

– oproep aan alle inwoners van Delft om bij te dragen aan vrede en verbinding –

Stadsfilosoof Bruggen Bouwen

Geachte stadsgenoot,

Namens Bruggen Bouwen Delft bent u hierbij van harte uitgenodigd om vrijdagavond 2 oktober deel te nemen aan een historische gebeurtenis. In deze brief leest u iets over de achtergrond, de bedoeling en het verloop van de avond. Uw aanwezigheid wordt bijzonder op prijs gesteld evenals uw bereidheid om als stadsgenoot oprecht bij te dragen aan vrede en verbinding.

Achtergrond – Kom over de brug voor vrede en verbinding
Na de aanslagen in Parijs en Kopenhagen dit voorjaar begon ook in Nederland de spanning toe te nemen. Zodanig dat een groep betrokken Delftenaren een verklaring publiceerde die inwoners van Delft dringend opriep om niet mee bouwen aan die spanning, maar om voor het welzijn van iedereen te gaan werken aan vrede en verbinding in de stad. Deze ‘verklaring van vrede en verbinding’ werd al gauw onderschreven door burgemeester Verkerk en vele, vele andere sympathisanten.

In maart werd er een bijeenkomst in het Christelijk Lyceum Delft georganiseerd. De opkomst was boven verwachting. Bas Verkerk herinnerde de aanwezigen eraan dat wij allemaal van dezelfde oermoeder afstammen en dus genetisch sterk aan elkaar verwant zijn. De Marokkaans-Nederlandse socioloog El Hadioui liet zien dat wanneer je als méns in de wereld staat, je op een dieper niveau met elkaar in contact kunt treden. Zo’n tachtig Delftenaren kwamen over de brug door met elkaar over het effect van de aanslagen in gesprek te gaan. De verwondering bij velen was groot toen zij ervoeren hoe afstand verdwijnt door respectvol naar elkaar te luisteren. Er werd een antwoord gevonden op de vraag hoe je in deze spannende tijden met ‘die onbekende ander’ om kunt gaan. Er bleek een enorm animo om dit te herhalen. 25 juni volgde op het Bagijnhof in Delft een dialoogtafel met als thema: “Thuis in je Wijk…”

Doel van de avond – Vraag wat je wilt weten… Vertel zelf je verhaal…
Nu vele vluchtelingen, die veelal ook moslim zijn, ook in Nederland tijdelijk of permanent een plekje gaan krijgen, is behoefte om elkaar te begrijpen alleen maar groter geworden. Halen we de spreekwoordelijke ophaalbrug omhoog en creëren we zo een tweedeling in onze samenleving? Of zoeken we elkaar op en vinden we een manier om te bouwen aan een samenleving waarin iedereen respect heeft voor elkaar. Bruggen Bouwen Delft – een initiatief van het Platform voor Levensbeschouwing en Religie Delft – hoopt dat Delft ook in de toekomst een goede plek om te wonen kan zijn. Daarom wil zij de ontmoeting stimuleren tussen alle burgers in Delft.

Angst, onbegrip en verontwaardiging maakten dat er muren werden opgetrokken en ook in Nederland spanning begon te ontstaan. De eerder genoemde verklaring van vrede en verbinding en de bijeenkomst 6 maart hebben de eerste spanning in Delft gebroken en bijgedragen een Op 2 oktober, de internationale dag van geweldloosheid, zetten wij de volgende stap. Door precies dat te gaan doen wat 6 maart en 25 juni uit eigen ervaring bleek te werken: openhartig te spreken en respectvol naar elkaar te luisteren. Bruggen Bouwen Delft organiseert als vervolg opnieuw een open dialoogavond met de titel ‘Ga de ontmoeting aan’. Op deze Internationale Dag van Geweldloosheid schrijft Delft geschiedenis door het initiatief te nemen om als gemeenschap aan tafel te gaan zitten, elkaar als mens te ontmoeten en persoonlijk in gesprek te gaan. Er zijn mensen die claimen in naam van het geloof op grote schaal geweld te mogen plegen. Denk jij er ook zo over? Zo ja, waarom dan? Zo nee, hoe ervaar je dat dan? Wat is islam eigenlijk voor jou? Wat zijn de mooie kanten van jouw geloof? Hoe draagt het in jouw leven bij aan vrede en verbondenheid? Als vader, moeder, als mens en in jouw eigen wijk? Ja, vertel me jouw verhaal zodat ik zelf van jou kan vernemen hoe jij bent! En laat mij mijn vragen met je delen, mijn zorgen en ook mijn onwetendheid. En misschien heb jij ook vragen?

Het programma- Ga de ontmoeting aan…
Ditmaal zijn we te gast in de Marokkaanse Al-Ansaar Moskee. Vrouwen van de Turkse en Marokkaanse gemeenschap verzorgen lekkere hapjes bij koffie en thee. Na een introductie en een korte lezing gaan we weer in kleine groepen uiteen om verhalen te delen: vertel mij jouw verhaal – opdat de brug geslagen wordt en wij elkaar zullen leren kennen

Coördinator BBD Ria Pool Meeuwsen en Stadsfilosoof en welzijnsdenker Hubertus Bahorie openen deze keer de avond. Na enkele woorden zal schrijver, theoloog en opiniemaker Jonas Slaats spreken over de talrijke openhartige gesprekken die hij met invloedrijke moslimgeleerden, artiesten, mystici en imams heeft gevoerd. Wat hebben deze ontmoetingen hem geleerd en waarom is hij juist daardoor een beter mens geworden? Later op de avond gaan we in kleinere groepen de dialoog opnieuw met Deze avond staat open voor iedereen uit Delft en omgeving, ongeacht leeftijd en achtergrond.

Vanwege de voorbereidingen stellen wij het op prijs als deelnemers zich vooraf aanmelden, liefst per mail, telefonisch mag ook. Van harte welkom.

Datum: 2 oktober 2015
Start: 20.00 uur (inloop vanaf 19.30)
Einde: ongeveer 22.00
Plaats: Al-Ansaar Moskee, Vulcanusweg 265a, Delft
Aanmelden: bruggenbouwendelft@xs4all.nl of 015 – 257 1061

Kijk voor meer informatie op:
www.bruggenbouwendelft.nl
https://www.facebook.com/bruggenbouwendelft

De stadsfilosoof wikt… Wie bouwt er mee op 2 oktober?

2 oktober is om meerdere redenen een bijzondere datum voor Bahorie. “Het is de geboortedag van Mahatma Gandhi. Het is de internationale Dag van de Geweldloosheid. Vorig jaar ben ik op 2 oktober begonnen als stadsfilosoof. En dit jaar gaan we op 2 oktober in Delft geschiedenis schrijven. Door bruggen te bouwen tussen mensen die moslim zijn en mensen die geen moslim zijn.”

ERVARINGEN DELEN

Bruggen bouwen? Elders in Europa worden juist hekken gebouwd en grenzen gesloten. “Dat kan gebeuren wanneer we niet uitgaan van mensen, maar van labels die we aan mensen hangen. Niets nieuws. De Hoekse en Kabeljouwse twisten – omdat gelabeld werd. De Beeldenstorm – omdat gelabeld werd. We doen het nog steeds, terwijl ontlabelen juist voor de verlichting kan zorgen waarnaar we op zoek zijn. Natuurlijk, we ervaren moeilijkheden, zorgen en angsten. Laten we ook deze ervaringen delen met elkaar.”

BEELDENSTORM

Goed, angst delen – bijvoorbeeld de angst voor een intolerante islam. “Ja, ook binnen de islam woedt een Beeldenstorm”, zegt Bahorie. “Jij bent niet de enige die daar bang voor is, er is een hele vluchtelingenstroom op gang gekomen, mensen die voor hun leven vrezen, zoals de Hugenoten in een ver verleden voor hun leven vreesden en op de vlucht sloegen. Zij ervaren dat hun geloof ‘gekaapt’ wordt, en wordt gebruikt om de belangen van anderen te dienen. Die angst delen we dus. En dan is het goed om die uit te spreken. Graag nodig ik je uit om op 2 oktober jouw persóónlijke verhaal te vertellen en om te luisteren naar de persoonlijke verhalen van anderen.”

EIGEN BRON

Waarom vind jij de islam waardevol? Hoe is het om moslim te zijn? Op welke manier maakt de islam jou tot een beter mens? “Met deze vragen worden Delftenaren die moslim zijn, op 2 oktober uitgenodigd hún verhaal te vertellen. Niet om te getuigen wat Mohammed heeft gedaan of wat er in de koran staat geschreven, maar om van mens tot mens eigen belevingen te delen – onder het motto: verwijs niet naar andere bronnen, maar put uit eigen ervaring. En ook jij (als niet-moslim) bent welkom om te delen wat jóu tot een beter mens maakt. Eén van de gasten die daarover zijn verhaal zal vertellen, is Jonas Slaats, auteur van Soefi’s, Punkers en Poëten. Hij heeft zich als christen ondergedompeld in de islam. Hij zal vertellen hoe hij dat heeft ervaren en waarom hij zich daardoor een beter mens is gaan voelen. Door naar elkaar te luisteren, is er een connectie mogelijk voorbij de verschillen en kun je je verwonderen over de brug die je samen bouwt.”

VERWONDEREN

Over verwonderen gesproken: een jaar stadsfilosoof zijn heeft Bahorie veel verwondering gebracht. “Mijn doel een jaar geleden was om Delft in verwondering te brengen. Maar de Delftenaren hebben juist míj in verwondering gebracht. Ik heb me verwonderd over hoe sterk de behoefte aan verbondenheid zich heeft gemanifesteerd. Over hoe mensen reageren als ze ervaren dat verbinding ze ook echt verder brengt. Over de bereidheid om belangeloos wat voor een ander te doen. Of om bruggen te bouwen. En die verwondering maakt Delft tot een nog mooiere stad dan een jaar geleden.”

 

 

Vrijdag 2 oktober 2015: Ga de ontmoeting aan – bijeenkomst van Bruggen Bouwen Delft. Aanvang 20.00 uur, inloop vanaf 19.30 uur, in de Al-Ansaar Moskee aan de Vulcanusweg 265a. Aanmelden: mail bruggenbouwendelft@xs4all.nl of bel 015-257 10 61.

Kijk voor de komende activiteiten van Hubertus Bahorie op zijn website en Facebook-pagina.

Stadsfilosoof bij Delft Centraal: vrijdag 18 september 2015

OVERWEGING NR 3 – DE KUNST VAN HET DISCRIMINEREN… – 18–09-2015

Het was nacht, stikdonkere nacht. Veertig rovers zaten om een kampvuur en de roverhoofdman zei: ‘Geert, vertel eens wat!’. En Geert begon: “Het was nacht, stikdonkere nacht. Veertig rovers zaten om een kampvuur en de roverhoofdman zei: ‘Geert, vertel eens wat!’. En Geert begon: ‘Het was nacht, stikdonkere nacht. Veertig rovers zaten om een…’.” 

Gisterenavond las uw stadsfilosoof via Facebook een artikel uit het AD: “Ophef over gebedsruimte Moslims in ziekenhuis Delft”. “Patiënten zijn boos dat het gloednieuwe Delftse Reinier de Graafziekenhuis alleen een gebedsruimte heeft voor moslims. Christenen, joden en hindoestanen moeten het doen met een gezamenlijk stiltecentrum. Het ziekenhuis is gezwicht voor de druk en past het stiltecentrum aan.”

Goede bedoelingen en ongenoegen 

Het artikel laat zien hoe goede bedoelingen kunnen leiden tot ongenoegen. Het laat ook zien hoe taalgebruik een situatie voor toehoorder of lezer zo neerzet dat deze de gebeurtenis op welbepaalde wijze interpreteert. Want: niet-Moslims moeten het doen met en het ziekenhuis is gezwicht. De reacties die aanvankelijk onder het artikel stonden en inmiddels verwijdert zijn, lieten op hun beurt zien hoezeer het ongenoegen dat  hiermee ontstaat, bijdraagt aan de ophef en het zelfbeklag. Het veel beweende ‘discriminatie argument’ werd weer eens overvloedig omgekeerd. En dat met een retoriek die we kennen van een zekere blondharige politicus. Een retoriek van of-of, angst en de daaruit volgende drang tot zefbehoud: egoïsme.

Wat is discrimineren?

Bij het aantreffen van conflicten blijkt het uitermate gunstig om eens een etymologisch woordenboek te pakken. Waar hebben we het eigenlijk over? Wat is discriminatie eigenlijk? En wat blijkt dan? Dat het begrip verwijst naar een heel bijzonder vermogen. Discrimineren betekent niets meer of minder dan ‘bewust onderscheid kunnen maken’. Een zelfbewust onderscheidingsvermogen dus dat struisvogels bijvoorbeeld niet hebben en waardoor zij ook niet bovenaan de zogeheten voedselketen staan. Het is zoals de verhalenverteller ervaarbaar maakt. Discrimineert u mee?:

Er is sprake van 40 rovers, de verteller die er een verhaal van heeft gemaakt en de toehoorder waaraan dit verhaal wordt verteld. De toehoorder herkent in de gebeurtenis een eindeloze herhaling en beseft dat hij daar zelf van deel uitmaakt. En dit besef maakt hem vrij. Het is de grap in de vertelling en de kunstvorm van de anekdote…. Het is ook een test, want wie niet nadenkt, komt er in de ban van het verhaal niet achter dat hij of zij steeds naar hetzelfde zit te luisteren.

Waarheid zoeken

De Geert uit het verhaal is ongelooflijk slim (en lui) wanneer hij met opzet de situatie waarin hij verkeert tot een eindeloze geschiedenis maakt. Minder slim is hij die meegaat met de woorden, zonder te beseffen in een retorische valstrik gevangen te zijn geraakt. Iets dat ook de toehoorders van de Sofisten, die graag met logica speelden, op de markt van Athene overkwam. Zolang de argumentatie maar het ingenomen standpunt kon versterken en zo anderen daarvan kon overtuigen. Maar gelijk krijgen is nog niet waarheid spreken. Een door belangen gestuurd onderscheidingsvermogen mond uit in distincties waarin waarderingen zijn geslopen; iets dat wij op de markt en in de politiek heel gewoon zijn gaan vinden. En vanuit deze gewoonte worden mensen gezien als middelen en niet langer als doel. De waarheid omtrent mensen wordt dan niet meer gezocht en de liefde daardoor te weinig gevonden (J. Slaats). De enige remedie is een openheid, een onderzoekende houding en een grondig besef van onwetendheid.

Wie neemt verantwoordelijkheid?

Van mensen die door levenservaringen wijs geworden waren zei men vroeger dat zij de jaren des onderscheids hadden bereikt. Wie door levenservaringen uiteindelijk wijzer is geworden, staat anders in het leven. De jaren die men vervolgens leeft, dát zijn de jaren des onderscheids. Wijsheid is een staat die blijkt uit de gevolgen van je daden. In zijn drieluik Wegen der Vrijheid schrijft Sartre over een arme filosofiedocent, Mathieu Delarme, die in de loop van het verhaal als mens volgroeit en verantwoordelijkheid neemt voor al zijn daden. Hij leert inzien wat vrijheid in het leven werkelijk betekent. Sartre onderkende de ontzagwekkende kracht van het menselijke onderscheidingsvermogen en noemde dit eerste boek uit de drieluik dan ook …. De jaren des Onderscheids.

Voorkeuren en afkeren

Wie het onderscheiden van verschillende mensen verward met het ongelijk waarderen van mensen, zal snel voorkeuren ontwikkelen en een afkeer krijgen. Mensen worden dan al snel tegen het licht gehouden van wat al-dan-niet goed uitkomt. En zo ontstaat dan het pejoratieve discrimineren. Wie zich daaraan schuldig maakt, zal al snel zelf bang worden voor discriminatie. Angst om voor minder versleten te worden maakt al snel dat daarvan voortdurend tekenen te zien zijn. En wie tekenen van discriminatie ervaart, loopt het gevaar met anderen te doen wat hij zelf niet wil ondergaan. Zo ontstaat ongemerkt een patroon of gewoonte en wie daarvan in de ban is, onderscheidt nog maar moeilijk de cyclus waarin het verkeert en zijn of haar eigen rol daarin. Dan wordt het nacht, een stikdonkere nacht, waarin nog slechts 40 rovers rond een kampvuur zitten…

Hoe vrij bent u?

De reden waarom het ziekenhuis een aparte gebedsruimte nodig dacht te hebben, is praktisch en niet het gevolg van voortrekkerij. Evenwel, hoe mooi zou het zijn: een ruimte om te religaren in de meest diepe en ruime zin van het woord. Waar Christen, Moslim, Hindu, Jood, atheïst (enz) gewoon mensen zijn die ieder op hun eigen manier verbinding maken? Hoort zo’n ruimte niet dat in herinnering te brengen: dat alles altijd al in verbinding staat? Lijden ontstaat door de ontkenning van die diepe verbondenheid, met alle gevolgen van dien. En onze kinderen, die zullen later de gevolgen van deze ontkenning moeten dragen… Als Stadsfilosoof werk ik graag mee aan een (publieke) ruimte die in staat stelt om in alle mensen hetzelfde wonder van Leven te onderscheiden en… te waarderen!

WEKELIJKS GESPROKEN COLUMN VAN STADSFILOSOOF BIJ DELFT CENTRAAL
De gesproken  columns zijn te horen bij Delft Centraal op vrijdagen in de ochtend tussen 11.00 – 11.15 u (live) en in de avond tussen 18.00 – 18.15 uur (herhaling). U hoort de presentatie van een actueel thema in het licht van een filosofisch perspectief. Zoals gebruikelijk is bij filosofen roept de column vragen op die in het maatschappelijk debat vaak niet gesteld worden. Delft denkt? U bent van harte uitgenodigd om te reageren via info@stadsfilosoof.nl