Wie doet er mee met Pay It Forward Dag in 2017?
DELFT – Vorig jaar rond 30 april opperde Hubertus Bahorie, de stadsfiloof van Delft, om een nieuwe invulling aan Koninginnedag te geven. Hij wil op 30 april 2017 de eerste Nationale Pay it Forward Dag houden. Nu moet het concreet gaan worden. Hij roept Delftenaren op mee te helpen.
Pay it Forward betekent dat je één goede daad verricht voor iemand en dat deze persoon dit ook doet. Dit kan binnen een jaar resulteren in een half miljoen medemenselijke ‘goede daden’ in Delft. Bahorie: “Pay it Forward is meer dan een concept dat in beweging is gebracht door het boek van Catherina Ryan Hide en de verfilming ervan. Met de aankomende Pay-it-Forward dag Delft wordt een beroep gedaan op belangeloze vriendelijkheid, inventieve dienstverlening en sociale betrokkenheid. Waarom? Gewoon omdat we dagelijks met elkaar in dezelfde stad samenleven en het enorm weldadig is om te ervaren dat we oog hebben voor elkaar. Doe eens gek en investeer in de wereld om je heen!”
‘IJzersterk netwerk’
“Resultaten die voorspeld mogen worden: een ijzersterk netwerk waarin je nooit meer alleen staat, ervaren wat het met je doet wanneer je bewust belangeloos iets voor anderen doet, een uitermate aangename levenssfeer en – last but not least – verbinding met de mensen om je heen.”
Geluksbrengers
“We kunnen iets doen voor mensen die eenzaam zijn, hulpbehoevend of verloren in teleurstellingen. Mensen die verdriet hebben om welke reden dan ook of mensen die talent hebben, maar dat niet kwijt kunnen. Geluk ontstaat wanneer een mens zich verbonden weet met de wereld om hem heen en in die wereld gereflecteerd ziet dat zijn leven voor anderen waarde heeft. Uiteindelijk zijn de geluksbrengers daarom zelf die dag het beste af!” De Pay it Forward dag gaat een samenwerking aan met de Geluksroute Delft, waarbij de deelnemers iets waar zijzelf gelukkig van worden, aanbieden aan belangstellenden. Dit jaar vond de geluksroute plaats op 16 en 17 april.
Hoe kun je meedoen?
Iedereen kan die dag iets naar eigen kunnen en vermogen bijdragen. Kinderen en volwassenen, ouders en buren, politici en burgers, instellingen, organisaties en ondernemingen. Donaties, diensten, voorstellingen, optredens en feestelijkheden, maar ook een glimlach, een kopje koffie, het open houden van een deur, helpen oversteken of verhuizen, koken, buurt opruimen, helpen tuinen te bewerken, enz. enz. Met de aankomende Pay-it-Forward dag Delft wordt een beroep gedaan op belangeloze vriendelijkheid, inventieve dienstverlening en sociale betrokkenheid.
Vrijwilligers gezocht!
Ken je goede doelen waaraan je graag een bijdrage wilt leveren, heb je een talent waarvan je anderen wilt laten genieten, wil je ruimte tijd en aandacht beschikbaar stellen om die dag iets moois te laten gebeuren of gewoon de straat op gaan om te zien of je iemand ergens mee van dienst kunt zijn? Iedere bijdrage is welkom! Wil je meehelpen? Stuur dan een mail naar: info@stadsfilosoof.nl
Bekijk hier de trailer van de film Pay it Forward. https://www.youtube.com/watch?v=gw0Lvr4eK-k
De stadsfilosoof wikt… / Bespiegelingen vanuit een rondvaartboot.
Stadsfilosoof Hubertus Bahorie woont al bijna tien jaar in Delft. Onlangs maakte hij met zijn gezin voor het eerst een tocht in een rondvaartboot en dat leverde nieuwe inzichten op. “Ik zag vanaf het water dingen die me aan land nooit eerder waren opgevallen. De Boterbrug is bijvoorbeeld zó laag en langgerekt dat je, eroverheen lopend, nauwelijks doorhebt dat je boven een gracht loopt. Maar als je erlangs vaart, zie je dat heel goed. En dan kun je je goed voorstellen waarom boterhandelaren daar vroeger hun producten koel hielden. Eigenlijk geldt dat voor veel meer: als je iets vanuit een nieuw perspectief bekijkt, gaat er letterlijk een andere wereld voor je open.”
Nieuwe energie
Daarom is het zo goed om open te staan voor nieuwe perspectieven, vindt Bahorie. “Het verrijkt, het opent nieuwe mogelijkheden.” Als voorbeeld noemt hij de tijdelijke komst van Het straatje naar Delft. “Het is mooi om te zien hoezeer dit Delft nieuwe energie heeft gegeven. Waarom is dat? De stad is natuurlijk fysiek nauwelijks veranderd door de komst van dat ene doek. Waar het om gaat, is de betekenis die aan dat schilderij wordt toegekend. Doordat het gewaardeerd wordt, lijkt de stad zélf opeens ook meer waard.”
Rommel
Mensen hebben een atmosfeer van zin en betekenis nodig, benadrukt Bahorie. “Die atmosfeer schep je zelf door de manier waarop je naar de wereld kijkt. Doe je dat in termen van waardering, dan geeft dat je wereld waarde. En andersom: als je alleen klaagt, wordt dát de bril waarmee je naar de wereld kijkt. Zeg je bijvoorbeeld dat Delft een stad vol rommel is, dan ga je op die manier naar je stad kijken en krijg je gelijk. Wie klaagt, bewijst zichzelf en zijn omgeving geen dienst. Klagen draagt nooit bij aan vreugde, het brengt mensen naar een mindere staat. En: het helpt niet. Vraag je dus tevoren af: wil ik deel zijn van het probleem of van de oplossing?”
Autonoom
Iemand die klaagt, vergeet te kijken naar het eigen aandeel in de situatie, gaat Bahorie verder. “Je stopt met mogelijkheden onderzoeken. Het is gemakkelijk om anderen aan als schuldigen aan te wijzen en daarmee een slaaf te worden van externe oplossingen. Het cliché is echt waar: het verbeteren van de wereld begint bij jezelf. Zeker in deze tijd hebben we zoveel mogelijk autonome individuen nodig die de wereld willen verbeteren. En die inzien dat daarbij niemand buiten boord moet vallen! Dán bouw je aan een gezonde stad waarin het goed toeven is.”
Rakker
Het heeft niets te maken met politieke kleur, vult de stadsfilosoof aan. “Wie intelligent genoeg is om in te zien dat je eigen welzijn afhangt van het geheel, is nog geen linkse rakker. En wie beseft dat verantwoordelijkheid nemen voor je eigen leven ten goede komt aan het geheel, is heus geen rechtse bal. Je kunt niet op een gezonde manier bijdragen aan het geheel zonder verantwoordelijkheid te nemen voor jezelf, én je kunt geen verantwoordelijkheid nemen voor jezelf, zonder jezelf te zien in relatie tot het geheel. Het is én-én.”
Waardevol
Die andere perspectieven realiseer je je misschien gemakkelijker wanneer je als Delftenaar ook eens in een rondvaartboot stapt, maar of je nu vaart, wandelt of fietst, of je een student bent, een politicus of een ondernemer, of je gezond of ziek bent: volgens Bahorie zijn alle gezichtspunten even waardevol. “Wijk daarom eens van je gewoonte af en ga erop uit om iemand te ontmoeten die je normaal niet gauw tegenkomt. En: kijk er vanuit waardering naar. Want als je je alleen maar richt op wat je hindert, verandert er niets. Dan stopt het verhaal.”
Stadsfilosoof Hubertus Bahorie houdt elke donderdag van 10.00 tot 11.30 uur gratis open spreekuur bij Grand Café Verderop (VAK) aan de Westvest 9 en is elke vrijdagochtend rond 11.05 u op de stadsradio te horen bij Delft Centraal. Kijk voor meer activiteiten op zijn website en op Facebook.
49 Delftse pareltjes in een mindmap
Volgens de NS heeft Delft heel veel leuks te bieden. Het NS-magazine Spoor besteedt daar 6 pagina’s aan. Slechts het topje van de ijsberg, stelt mindmapper Hans Buskes, want Delft heeft nog veel meer vijfsterrenpareltjes te bieden.
Spoor belichtte 22 Delftse pareltjes. Jij komt nu met maar liefst 49 pareltjes. Dus ook de één- en tweesterrenpareltjes?
“Nee ik heb de lat juist hoger gelegd. Vijfsterrenpareltjes gevonden die niet zo voor de hand liggen. Of die nog maar weinig mensen kennen. Neem bijvoorbeeld the Living. Bestaat net 1 jaar. Je kunt er heerlijk eten. Als ik dat tegen mensen vertel, zeggen ze: ‘The Living? Waar zit dat dan?’ Natuurlijk bevat de mindmap ook de meer gevestigde namen. Maar ook dan met een extra reden. Neem café De Sjees. Wel bekend, vaak stervensdruk. Toch ontbreekt De Sjees vaak in overzichten van bladen, terwijl – om maar iets te noemen – de bediening top is. Dat noem ik geen één- of tweesterrenpareltjes. Vijf sterren.”
Je vorige mindmap ging over leegstand, waarover je onder meer zei: ‘Als je winkelpanden als ze leeg komen te staan, blijft vullen met winkels, dweil je als het ware met de kraan open.’ Nu zie ik toch allerlei nieuwe winkeltjes tussen de pareltjes zitten. Dan klopt je vorige mindmap toch niet?
“Deze mindmap klopt en mijn vorige mindmap klopt. Ik bood ook oplossingen om leegstand tegen te gaan: verhip de binnenstad, maak panden multifunctioneel. Voor bijvoorbeeld lunchen en lifestyle – Lu-st. Of voor koffie en hebbedingetjes of koffie en kleding – KEK en Forever Young. Of neem ‘Van alles en nog iets’; gave of grappige zaken voor het interieur op basis van vintage en industriële producten. Verhip, dat maakt de binnenstad leuk.”
Goed, dan de pareltjes onder de Delftse bedrijven. Dat is ook een beetje van alles en nog iets.
“Dan zou je toch iets beter moeten kijken. Delft is techniekstad én ambachtstad. En dat kenmerkt deze pareltjes ook. Typisch Delft: slimme dingen bedenken om het leven, of het werken te veraangenamen. Van Exact, opgericht door een paar gesjeesde TU-studenten, nu goed voor ruim 1.500 werknemers in 15 landen, tot De Koperen Kat, die het oude Delfts ambacht van bierbrouwen nieuw leven inblaast. Ook Miss Morrison is puur ambacht, als het gaat om koffie branden en zetten. En over Feyenoordspelers valt veel te zeggen, maar niet dat ze door hun enkel gaan – en dat zou zo maar kunnen komen doordat ze exo-L enkelbanden hebben ontdekt. Het zijn allemaal pareltjes met een hoog gehalte aan Delfts dna – dus niet van alles en nog iets, maar heel veel techniek en heel veel ambacht. En dan heb ik een vijftigste pareltje, Pimdesigned nog niet eens in mijn mindmap opgenomen.”
Okay, ik geef het toe: er zitten ook voor mij nieuwe pareltjes tussen. Deze mindmap geeft zes redenen om trots te zijn op Delft.
“Zeven. Of negenenveertig. Want vergeet de bedenkers niet. De ideeënjagers, Delftenaren die anders durven te denken. Of het nu gaat om technologie, cultuur, smaak of ethiek, Delft heeft mensen in huis die hier inspirerende ideeën over hebben. Mensen die durven te pionieren – en durven te doen. Van kwantumcomputer tot Uit eten met Ina – ontdekt of bedacht in Delft. Het is waar, ik heb van tijd tot tijd forse kritiek op Delft. Omdat ik apetrots ben op deze prachtige stad. Met deze mindmap deel ik graag mijn trots.”
De mindmap is interactief. Klik in de mindmap op doorlinks voor meer informatie over de Delftse pareltjes. En u weet het: delen mag.
Op Delft.nl vindt u meer Delftse mindmapblogs van Hans Buskes. Ook internationaal maakt Buskes steeds meer mindmapblogs. Zoals over hoe als bedrijf om te gaan met een complexer wordende omgeving.
Stadsfilosoof Bahorie: ‘Delftenaren zijn op zoek naar vertrouwen’
Als Stadsfilosoof van Delft wil Hubertus Bahorie (48) een bijdrage leveren in het oplossen van problemen op allerlei niveaus. “Niet oordelen maar onderzoeken, dan komen de antwoorden vaak vanzelf.”
Veel vragen stellen, Bahorie deed dat al van jongs af aan. “Het zat er vroeg in, ja. Op 12-jarige leeftijd zei ik eens: als je door de ogen van een ander schouwt, dan raak je met de nieuwe waarheid vertrouwt.” De mavo waar hij op terechtkwam voelde in eerste instantie als een vreemde, vijandige omgeving. “Ik was geen vechter, wel een prater. Daarmee was ik een uitzondering en trok ik problemen naar me toe. Eenmaal op een vechtsport werden het praten en ook de conflicten minder. Maar het gevoel bleef dat ik moest oppassen niet vanachter aangevallen te worden. Dat wilde ik niet meer, met een alert wantrouwen in het leven te moeten staan.”
Houding en werkelijkheid
De oude Chinese vechtkunst Tai Chi bracht Bahorie verandering én inzicht. “De manier waarop je beweegt – of anders gezegd: hoe je houding is – bepaalt hoe de werkelijkheid zich aan je voordoet. En als je weet hoe dat mechanisme bij jou werkt dan kan je je eigen leven prettiger vormgeven. Die ontdekkingen waren een belangrijke trigger om filosofie te gaan studeren en er later ook les in te geven.”
‘Magie’
Bahorie geeft nog altijd les, nu op het vwo en sinds 2014 is hij tevens de eerste Stadsfilosoof van Delft. Vanuit die rol spreekt hij veel met mensen, over persoonlijke, individuele maar ook bredere, maatschappelijke vraagstukken. “Niet oordelen maar vragen stellen, onderzoeken, dat is wat ik eigenlijk doe. En daarmee iemand uit zijn vaste patronen halen. De antwoorden komen dan vanzelf, soms al op het moment dat iemand de vraag stelt. Dat is de ‘magie’. Ik hoef dus niemand iets wijs te maken.”
Inspiratiebron
Vanaf begin maart houdt Bahorie – zoals hij dat eerder al deed – iedere donderdag spreekuur in Grand Café Verderop bij de VAK. Maar voordat het zover is, laat hij zich onderdompelen in een vijfdaagse stilteretraite bij Frédéric Antonious. Hij leerde de schrijver en mysticus eerder kennen tijdens een negen maanden durende retraite. “Zijn werk inspireert mij enorm. Hij heeft spiritualiteit van alle jassen en truien ontdaan. Bovendien is hij de enige mens die ik ken, die volledig samenvalt met wat hij zegt. Omdat hij er als het ware ‘niet is’, kom je jezelf compleet tegen. Als ik straks terug ben en op een ochtend weerstand voel bij een drukke dag, stel ik me hem voor. Dan realiseer ik me ik dat ik enkel last heb van gewoontes en patronen. Vaak wordt dat een van mijn beste dagen.”
Alles één
In de huidige tijd zijn we meer dan ooit zoekende, merkt ook Bahorie in contact met Delftenaren. “Er is een groot verlangen naar een wereld leven waar je kunt vertrouwen op de ander. Wat we nodig hebben is een gezamenlijke droom, een gedeeld ideaal, waarin het zinvol is om met elkaar te leven. Wat betekent het als we ervan uitgaan dat alles één is? Wat ik jou aandoe, raakt mij dan ook. Hoe moet je dan gaan leven? Dat is wat mij betreft de opgave voor de komende 100 jaar.”
Meer info over het wekelijkse spreekuur op www.stadsfilosoof.nl.
Delftenaar van de week
Ben of ken jij iemand die absoluut deze eervolle titel verdient? Stuur je tip via mail naar de redactie of laat het ons weten via Facebook of Twitter.
De stadsfilosoof wikt… Hoe helpen Delft helpt – en ook jou.
Eerst even een huishoudelijke mededeling: vanaf volgende week donderdag, 3 maart, houdt de stadsfilosoof weer open spreekuur. Bahorie is blij dat het spreekuur weer terug is. “Ik heb gemerkt dat veel Delftenaren het misten. Ik wil als stadsfilosoof benaderbaar blijven. Mensen kunnen zonder afspraak langskomen, iedereen is welkom.”
De bron
Op zijn eerdere spreekuren kwamen Delftenaren vooral langs met een vraag over hulp. “Hoe kan ik mijn klanten beter van dienst zijn? Iemand uit mijn omgeving heeft hulp nodig, maar wil zich niet laten helpen. En ook: ik krijg helemaal geen waardering voor wat ik allemaal voor hem of haar doe. Of: mijn buurman is heel veeleisend; ik geef hem een vinger en dan pakt hij mijn hele hand, en iets terugdoen ho maar. Dit soort kwesties. En daar word je niet gelukkig van – hoe je tegen deze kwestie aankijkt. Het goede nieuws is, dat je die ander niet nodig hebt om gelukkig te worden. Het gaat er ook niet om wat er precies is gebeurd. Het gaat erom hoe jij dat ervaart. Dat is de bron van je genoegen of je ongenoegen. Natuurlijk, je bereidheid om een ander te helpen is prima. En echt iemand helpen, kan een bron zijn van geluk, maar het is geen methode of trucje.”
Binnen of buiten jezelf
Wanneer is iemand helpen een methode of trucje? Bahorie: “Geluk buiten jezelf zoeken leidt niet tot geluk. Er is een diep menselijk verlangen om gelukkig te zijn. En waar zoeken we het? In geld, bezit, status, alcohol, macht, carrière, waardering, chocola, seks. Allemaal zaken waar je intens van kan genieten – tenzij je er afhankelijk van wordt en alleen maar op zoek kunt gaan naar meer. En als je met jouw bereidheid om een ander te helpen waardering van die ander wilt krijgen om gelukkig te worden – zelfs áls je dan die waardering krijgt, zal dat je niet duurzaam gelukkig maken.”
Parel
Bahorie wijst nog eens op het onderzoek naar geluk dat is gedaan. “Degenen die hulp bieden zonder verwachtingen of tegenprestatie, blijken het gelukkigst – ‘Ik help je en ik hoef er niets voor terug, in welke vorm dan ook’. Deze competentie om op een natuurlijke manier voor een ander klaar te staan, lijken we te zijn kwijtgeraakt – daar hebben we hulpinstanties voor in het leven geroepen. Misschien hebben we te vaak een droom over ons eigen leven en te weinig een droom voor ons gezamenlijk-leving. We missen een visie over waar we met Delft, met elkaar, niemand uitgesloten, heen willen. Wim Deetman heeft het in zijn onderzoek over Delft als een parel, als het hart van de Metropoolregio. Mooi, maar wat voor hart willen we zijn? Wat willen we dat mensen ervaren en onthouden als ze in Delft zijn geweest? Delft is alleen een parel als de Delftenaren pareltjes zijn. Als ze toeristen, onze gasten in de stad hulp bieden zonder voor hun vriendelijkheid een tegenprestatie te verwachten. Zodat deze mensen, als ze thuis zijn, iedereen in hun omgeving vertellen: ‘Ongelooflijk, ik werd helemaal gelukkig van die Delftenaren die zo gastvrij en behulpzaam zijn. Daar móet je naartoe!’ Dat klinkt als een hart van de Metropoolregio dat klopt.”
Vanaf donderdag 3 maart, wekelijks open spreekuur van de stadsfilosoof Hubertus Bahorie, van 10.00-11.30 uur in Grand Café Verderop bij De VAK aan de Westvest 9. Loop gerust binnen zonder afspraak. Op 3 maart spreekt Bahorie ’s middags om 13.30 uur tijdens Meet & Match over het thema ‘vriendschap’, eveneens in De VAK. Kijk voor meer informatie op de site of Facebookpagina van de stadsfilosoof.
De stadsfilosoof wikt… De betekenis van een brugwachtershuisje – en meer.
De brugwachtershuisjes aan de Delftse Oostpoortbrug en de Reineveldbrug hebben een nieuwe functie gekregen, samen met 6 andere huisjes langs de Zuid-Hollandse trekvaarten. Bij elk huisje is door de Stichting Brugwachtershuisjes een informatievenster geplaatst, bestaande uit een foto van foto van vroeger, een informatiepaneel en een dichtregel. De bedoeling hiervan is dat dit bijzondere erfgoed wordt behouden, benut en beleefd.
Eind januari werden de twee Delftse huisjes onthuld. Bij de Oostpoortbrug is de dichtregel ‘Ik sta hier, waar drijf jij?’ geplaatst, van Delftenaar Menno Smit. Bij de Reineveldbrug is een dichtregel geplaatst, verdeeld over negen raampjes. De stadsfilosoof bedacht ‘m.
“Mijn dichtregel is geïnspireerd door schepen die voorbij varen en waarvan een wachtend huisje getuige is,” vertelt Hubertus Bahorie. “Er zit een varende beweging in de woorden en je kunt ze in verschillende volgordes lezen. Het ‘ik’ staat letterlijk centraal. Ik vaar voorbij. Of: voorbij ik vaar, daar is (er)varen, varend zijn. Daarmee doel ik op een situatie waarin je niet langer oordeelt, maar samenvalt met wat je aan het doen bent. Dan ontstaat een ontmoeting waarbij iemand of iets anders niet meer losstaat van jou.”
SERIEUS
Bahorie haalt de filosoof George Berkeley erbij, de grondlegger van het subjectief idealisme: “Berkeley stelde dat er geen ding kan zijn zonder een waarnemer. Het object bestaat uitsluitend in relatie tot het subject, niet als verschijning op zichzelf. Als je iets niet waarneemt, kun je niet bewijzen dat het bestaat – daarom kun je het waarnemen maar beter serieus nemen. Vertaald naar het brugwachtershuisje: in het huisje moet iemand zijn die het schip ziet en de brug ophaalt. En de schipper wil gezien worden, anders wordt de brug niet opgehaald – je hebt een wederzijdse waarneming nodig.”
STILSTAAN
“In de huisjes van nu zit niemand meer, omdat het ophalen van de brug is geautomatiseerd. Het huisje mist iemand door wie het schip gezien wordt en ook het huisje zelf wordt nauwelijks meer gezien, in het voorbijrazende verkeer. Het huisje op zichzelf is niets, tót iemand het waarneemt en er betekenis aan geeft. Daarom zijn de dichtregel en het informatiepaneel een uitnodiging om eens stil te staan op de brug. Om het huisje te zien en de ontmoeting met de schipper te belichamen.”
SCHOONHEID
Volgens Bahorie is het met kunst niet anders: “Ook een kunstwerk heeft op zichzelf geen betekenis. Een kunstenaar kan nooit precies de betekenis vertellen van wat hij of zij maakt, de waarnemer moet zelf de diepte vinden. Pas in de in de geest van de waarnemer vindt de schoonheid van de kunst plaats. De waarneming geeft kunst zin.”
SCHEPPER
En hetzelfde geldt voor mens zijn, zegt de stadsfilosoof: “In het geven van betekenis creëren we waarde en op grond daarvan bepalen we ons gedrag. Zonder dat we het ons realiseren, zijn we zo zelf de schepper van wat we ervaren. Elk mens verlangt ernaar gezien te worden; genegeerd worden is psychisch verminkend. Het voelt fijn als iemand ons met waardering beziet. We willen graag aardig gevonden worden, heel belangrijk. Gebeurt dat niet, dan verliezen we onze plek in de wereld.”
SCHOUDER
“Als je dat weet, kun je het ook toepassen op anderen. Hoe kijk je naar andere mensen, bijvoorbeeld de vluchtelingen uit Syrië? Vriendelijk? Wantrouwend? Als een last? Met de manier waarop je kijkt, schep je realiteit. Wil je een deel van de oplossing zijn of van het probleem? De manier waarop we ons gedragen, heeft gevolgen voor hoe naar ons wordt teruggekeken. Dus wat wil je: een wereld waarin je je veilig voelt? Of een wereld waarin je voortdurend over je schouder kijkt? Het is de manier waarop we kijken die onze toekomst bepaalt.”
Hieronder staat een link met het gedicht dat de stadsfilosoof heeft geschreven als toelichting bij het gedicht op het brugwachtershuisje.
Boekje onthulling BWH Reinveldbrug
Vanaf maart houdt de stadsfilosoof weer (gratis) open spreekuur. Met ingang van 3 maart bent u welkom op donderdagen tussen 10.00 en 11.30 uur, in café Verderop bij De VAK aan de Westvest 9. Kijk voor actuele informatie en activiteiten van de stadsfilosoof op zijn website en op Facebook.
Overweging nr. 20 – wie ben ik? Delft 5 februari 2015
OVERWEGING NR. 20 – WIE BEN IK? – DELFT 5 FEBRUARI 2015
Deze keer een fragment uit de onlangs verschenen bundel ‘Verwonderenderwijs’, met 17 bijdragen die ingaan op de rol en betekenis van het schoolvak filosofie in het voortgezet onderwijs.
In ‘Onderwijs en het geheim van morgen’ (door filosofiedocent en stadsfilosoof Hubertus Bahorie) komt in het kader van de wijze onwetendheid de vraag centraal te staan: ‘Wie ben jij?’. Een vraag die door leerlingen niet zo gemakkelijk te beantwoorden is als misschien wel lijkt:
“De renaissance denker Cusanus beschrijft verwondering als een ervaring die zich bevindt tussen twee soorten onwetendheid. De eerste soort betreft onwetendheid omtrent de eigen onwetendheid: de ‘domme’ onwetendheid. Het gaat dan om de afwezigheid van het besef dat een oordeel onterecht is. Ik meen iets te weten en ik geloof dat ik gelijk heb, maar het klopt niet. De tweede soort is een wijze onwetendheid: het doorgedrongen besef dat de vermeende kennis ontoereikend is en het geloof in het gelijk onterecht. Kortom: verwondering treedt op wanneer de mens ermee geconfronteerd wordt dat de wereld die hij ervaart en meende te begrijpen, ongekend blijkt te zijn; wanneer het vanzelfsprekende plotseling weer mysterie wordt. In die zin gaat verwondering vaak ook gepaard met een hernieuwd ontzag voor hetgeen zich aan het menselijk begrijpen heeft weten te onttrekken. En juist door dit ontzag kan opnieuw een openheid optreden, een verlangen om erachter te komen hoe het dan wel zit:
Ze komen één voor één begeleid door hun mentoren binnengedruppeld en vullen geleidelijk aan de collegezaal. Vier derdejaars klassen met in totaal meer dan honderd leerlingen. Ieder van hen wil weten welke keuze hij of zij moet gaan maken. Wat volgt is een twintig minuten durende kennismaking met het schoolvak filosofie. Precies de tijd van een TED talk. Als de laatste is gaan zitten en de rust in de zaal komt, wordt een verwachtingsvolle spanning voelbaar. Op het podium zit een docent. Hij heeft zijn hoed nog op en kijkt met een onpeilbare blik in het rond. Het wordt doodstil. Plots staat hij op, loopt de zaal in, strekt zijn hand en vraagt aan een van de kinderen: ‘Wie ben jij’? Het meisje antwoord schuchter ‘Marieke’. De docent schudt haar de hand en loopt naar een volgende leerling. ‘En wie ben jij? ‘Yasin meneer’ en hij lacht een beetje brutaal terwijl hij om zich heen kijkt. De filosofiedocent houdt zijn hand net iets langer vast dan gemakkelijk is en kijkt hem net wat langer in de ogen dan normaal. Yasin wordt stil. Plots loopt de docent een rij verder en vraagt nogmaals: Wie ben jij? Het meisje dat hij de hand schudt noemt haar naam terwijl ze zich afvraagt wat er gebeuren zal. De docent lacht, laat haar hand los en zegt vriendelijk: ‘Liselotte, ik vraag niet hoe je heet. Ik vraag wie ben je?’ Hij kijkt op, krabt op zijn hoofd, kijkt om zich heen: ‘Kan iemand hier in de zaal mij vertellen wie hij of zij is? Jij misschien?’ ‘Ja meneer, ik ben aardig.’ Er klinkt gelach. ‘Of jij?’ ‘Ik ben een mens’ ‘Ik ben derdejaars’. De docent schud nu zijn hoofd en zegt: ‘ik vraag niet welke eigenschappen jij bezit, tot welke soort je behoort of in welke klas je zit. Ik vraag aan jou om mij te vertellen wie je bent’. ‘WIE BEN JIJ?’ ‘Iemand, weet iemand een antwoord?’ Tenslotte zegt een leerling enigszins verbijsterd: ‘Meneer, over wie ik ben? Ik weet het niet. Wat zou ik daarover nu kunnen zeggen?’ En dan is het even stil… heel stil.”
Wie meer wil weten over de bundel, er is een heuse webite voor gemaakt:www.verwonderenderwijs.nl. Via bijgaande links vind u 2 besprekingen + een inkijkPDF: www.isvw.nl/wp-content/uploads/…/01/VERWONDERWIJS.INTRO_.pdf